Archief van de maand: maart, 2017

In de grensregio komt het met regelmaat voor dat Nederlanders verhuizen naar België. De vraag is welke rechter bevoegd is wanneer Nederbelgen willen scheiden? Welk recht is van toe­passing op de echtscheiding en de gevraagde nevenverzoeken (verdeling/verrekening, ali­men­tatie, e.d.)?

Diverse verdragen en verordeningen zijn in dit kader van belang, hetgeen een juiste toe­pas­sing hiervan vaak lastig maakt. Te meer als er meerdere verdragen of verordeningen van toe­pas­sing zijn op eenzelfde onderwerp. Daarbij is niet ieder land lid van een bepaalde ver­or­de­ning of verdrag, waardoor het van groot belang is om een echtscheiding (en de neven­voor­zieningen) vanaf het begin af aan goed te begeleiden. Gebeurt dit niet op een juiste wijze, dan kunt u achteraf nog wel eens voor een ongewenste ‘verassing’ komen te staan.

Hieronder zal een korte en beperkte uitleg worden gegeven van het verzoek tot echtscheiding en mogelijke nevenvoorzieningen.

 

Echtscheiding

Bij Nederlandse echtgenoten is de Nederlandse rechter altijd bevoegd om te oordelen over een ver­zoek tot echtscheiding. Daarnaast kan ook de Belgische rechter bevoegd zijn. De rechter bij wie het verzoek tot echtscheiding als eerste is inge­diend, zijnde de Nederlandse of Belgische rechter, zal de zaak inhoudelijk behandelen. Het is dus van groot belang om snel te schakelen.

De Nederlandse rechter zal het verzoek tot echtscheiding naar Nederlands recht beoordelen. De Belgische rechter zal het verzoek tot echtscheiding naar Belgisch recht beoordelen.

 

De kinderen (gezag, omgang en kinderalimentatie)

Bij een echtscheiding wil vaak één van partijen terug naar Nederland. Op het moment dat er min­derjarige kinderen betrokken zijn, kan een dergelijke verhuizing lastig zijn. Als beide ouders het gezag hebben, hetgeen bij een huwelijk het geval is, dan zal de andere ouder toe­stemming voor deze verhuizing moeten geven. Indien deze toestemming wordt geweigerd, dan kan een rechter om vervangende toestemming worden gevraagd. De rechter van de ‘ge­wo­ne verblijfplaats’ van de kinderen is in die situatie bevoegd. Bij samenlevers kan dit weer anders liggen, aangezien het gezag dan naar Nederlands recht niet van rechtswege geregeld is. Naar Belgisch recht hebben ouders die samenleven van rechtswege het gezag. Dit blijft ook na de verbreking van de samenleving in stand. Een verhuizing zonder toestemming van de gezagdragende ouder kan worden aangemerkt als een ‘ongeoorloofde overbrenging’ (kin­der­ont­voering).

 

Indien een partner zonder toestemming met de kinderen verhuist, dan is het van groot belang dat er door achterblijvende partner snel actie wordt ondernomen. Vaak is de rechter van de ‘ge­wone verblijfplaats’ van de kinderen nog bevoegd om over de kinderen te oordelen, aan­ge­zien deze verblijfplaats niet door een simpele overbrenging wijzigt. Naarmate er meer tijd ver­loopt, wordt de discussie lastiger. Als kinderen naar school gaan in de nieuwe woonplaats, daar hun sociale contacten opbouwen e.d. is er steeds meer voor te zeggen om de rechter van de nieuwe verblijfplaats bevoegd te achten. Dit heeft ook weer gevolgen voor het toe­pas­se­lijk zijnde recht.

 

De ‘gewone verblijfplaats’ is eveneens van belang bij de bepaling van de bevoegdheid bij een verzoek tot de omgangsregeling, de kinderalimentatie en het hierop van toepassing zijnde recht. Op dit punt kan de Belgische wetgeving in meerdere opzichten afwijken van de Neder­landse.

 

Partneralimentatie

Ook bij dit onderdeel speelt de ‘gewone verblijfplaats’ weer een belangrijke rol. Bij een ver­zoek tot partneralimentatie is bevoegd de rechter waar de verweerder zijn gewone ver­blijf­plaats heeft en/of waar de onderhoudsgerechtigde zijn gewone verblijfplaats heeft. Daarbij kan de rechter die bevoegd is zich uit te laten over het verzoek tot echtscheiding ook bevoegd zijn voor het verzoek tot partneralimentatie.

 

Bij een later verzoek tot wijziging van de partneralimentatie dan wel een nieuw verzoek tot op­legging van partneralimentatie gelden dezelfde bevoegdheidsregels als hiervoor geschetst.

Voor de bepaling van het van toepassing zijnde recht is wederom de gewone verblijfplaats van partijen van belang. Bij een wijziging van de gewone verblijfplaats, wijzigt het toe­pas­se­lijke recht voor de toekomst mee. Uitzondering hierop kan zijn dat een rechter van een ander land nauwer met het huwelijk is verbonden dan de aangezochte rechter.

 

Aangezien de Belgische wetgeving op dit onderdeel een groot verschil vertoont met de Neder­landse wetgeving, is het ook hier weer belangrijk om tijdig actie te ondernemen. Of juist niet, naar gelang de wensen en omstandigheden zijn.

 

Huwelijksvermogensrecht

Op dit punt is een nieuwe Europese Verordening in de maak. De verwachting is dat deze pas per 29 januari 2019 in werking zal treden.

In Nederland wordt het internationaal huwelijksvermogensrecht gezien als een van de meest complexe onderdelen van een internationale echtscheiding. Dit wordt met name veroorzaakt doordat de regels de afgelopen jaren diverse malen zijn veranderd en dat er zelfs een periode is geweest waarbij onzeker was hoe de heersende regels luidden. Het moment van de hu­we­lijks­sluiting is bepalend voor het toepasselijke huwelijksvermogensrecht en in principe voor de gehele duur van het huwelijk.

 

Er zijn dermate veel uitzonderingen en mogelijkheden aanwezig dat het voor deze blog niet zinvol is om hier een verdere uitleg over te geven. Voor partijen is het in ieder geval van groot belang dat zij zich ook ten aanzien van dit onderwerp goed laten voorlichten. Belangrijk is om goed te bekijken wat wel of niet in het kader van het huwelijksvermogensrecht aan de be­tref­fende rechter kan worden voorgelegd. In sommige situaties is het zelfs verstandiger om op dit punt geen nevenvoorziening te vragen, maar een nieuwe procedure te starten.

 

L.A.P. van Haperen